Deniz Hukuku Nedir?

 

Deniz hukuku, denizlerde ve okyanuslarda meydana gelen olaylarla ilgili hukuki kuralları kapsayan bir hukuk dalıdır. Bu hukuk dalı, gemi sahipleri, yük sahipleri, gemi işletenler, gemi adamları, liman yetkilileri, yat sahipleri, sigorta şirketleri ve diğer denizle ilgili kuruluşlar için önemlidir.

 

Deniz hukuku, deniz taşımacılığı, deniz ticareti, gemi ve yat alım satımı, gemi inşaatı ve finansmanı deniz kirliliği, deniz kazaları, deniz ticaretinin finansmanı, deniz yasaları ve gemi adamları gibi konuları kapsar. Bu alanda çalışan avukatlar, müvekkillerine hukuki danışmanlık vermek, hukuki belgeler hazırlamak ve müvekkillerini yargı süreçlerinde ve uyuşmazlıklarda temsil etmek gibi görevler üstlenirler.

 

‘Deniz Hukuku Nedir?’ sorusu sorulduğu zaman ulusal hukuk kurallarının yanı sıra uluslararası sözleşmeler, antlaşmalar ve protokollerin de önem arz ettiğini ifade etmek gerekir. Bu nedenle, deniz hukuku, uluslararası hukukun bir parçası olarak literatürde ve doktrinde yer almaktadır.

 

Deniz Ticareti Hukuku 

 

Deniz ticareti hukuku, gemi ve deniz araçları ile ilgili olarak yürütülen ticari faaliyetlerin hukuki kurallarını belirleyen bir hukuk dalıdır. Bu hukuk dalı, gemi adamları, deniz taşımacılığı yapan şirketler, gemi sahipleri, liman yetkilileri, sigorta şirketleri ve diğer denizle ilgili kuruluşlar için önemlidir.

 

Deniz ticareti hukuku, gemi ve yat alım satımı, gemi inşaatı, gemi kiralama, kargo taşımacılığı, sigorta, finansman, gümrük işlemleri, limanlar ve liman hizmetleri, gemi acentelik hizmetleri, gemi sicil kayıtları ve diğer birçok konuyu kapsar. 

 

Deniz Hukuku Uzmanı

 

Deniz ticareti hukuku, ulusal hukuk kurallarının yanı sıra uluslararası sözleşmeler, anlaşmalar, protokoller ve İçtihatlar ile de belirlenir. Özellikle deniz ticaretinde hukuk sisteminin belirleyici ülkesi olan İngiltere’de hukuk içtihatlar ile belirlendiği için sürekli içtihatları takip ederek dünyada denizcilik piyasasına güncel hukuk hakimiyeti gerekmektedir. Yalnızca İçtihatlarla güncel hukuk sistemini bilmek yeterli olmayıp bununla beraber standart sözleşme formlarında gerçekleşebilecek yenilikleri BIMCO gibi köklü organizasyonları takip ederek değişen denizcilik dünyasından sürekli haberdar olarak ticari ilişkilerimizde bu yenikleri yansıtmak ve olası uyuşmazlıkları doğmadan engellemek gerekir. 

 

Deniz ticareti hukuku, denizcilik sektöründeki ticari faaliyetlerin hukuki kurallarını belirlediği için, bu alanda faaliyet gösteren gerek uluslararası gerek ulusal şirketler ve kişilerin hukuki işlemlerini yönetmek ve uyuşmazlıkları çözmek için deniz hukuku uzmanından hukuki danışmanlık hizmetlerine ihtiyaç duymaları sıkça görülmektedir.

 

Deniz Ticareti ve Sigorta Hukuku

 

Deniz ticareti ve sigorta hukuku, denizde meydana gelen ticari faaliyetler ve bu faaliyetlerin doğal olarak ortaya çıkan riskler ile ilgilenen hukuk dallarıdır. Deniz ticareti hukuku, deniz taşımacılığı, liman işletmeciliği, gemi inşa ve finansmanı, gemi kiralama, gemi satın alma-satma işlemleri gibi konuları kapsar iken, deniz sigortası hukuku ise bu faaliyetlerin risklerini ve sigortalanma süreçlerini ele almaktadır.

 

Deniz ticareti ve sigorta hukukunun bağlantısı, deniz taşımacılığı faaliyetlerinin doğası gereği ortaya çıkan risklerin sigortalanması ve bu sigortaların hukuki koruma altına alınmasıdır. Örneğin, bir geminin seyir halindeyken bir kaza geçirmesi durumunda, HnM sigortası poliçesi kapsamında geminin sahibi veya sigortalısı hasar talebinde bulunabilir iken, bu kazada bir yaralanma veya yük hasarı olması halinde geminin sahibi bir sorumluluk sigortası türü olan PnI sigortası ile iletişime geçmektedir. Bu noktada, deniz sigortası deniz ticaretinin temelini oluşturmaktadır.

 

Deniz ticareti yapabilmek için gerekli sigortaların, yeterli teminatları veren poliçeler ile hazırlanması gerekir. Deniz alanında yapılan sigortaların gerektiği şekilde devreye girebilmesi için sigortalayanlarla (gerek HnM gerek PnI için) deniz sigotası alanında uzman avukatlarla çalışmak gerekir. 

 

Deniz Hukuku ve Tahkim

 

Deniz hukuku ve tahkim, deniz taşımacılığı, liman hizmetleri, gemi inşası, deniz sigortası, petrol ve gaz çıkarma faaliyetleri gibi birçok alanda kullanılır. Örneğin, bir deniz kazası sonucunda ortaya çıkan hasarların tazmini, gemi kiralama sözleşmelerindeki uyuşmazlıkların çözümü, liman hizmetleri sözleşmelerindeki uyuşmazlıkların çözümü, denizcilik sigorta sözleşmelerindeki uyuşmazlıkların çözümü gibi birçok konuda tahkim yoluyla uyuşmazlıklar çözülebilir. 

 

İngiliz hukukunda tahkim yolu önem arz etmektedir. Deniz ticaretinin, “ticari” hususiyetini tahkim heyetlerinin daha iyi analiz ederek daha isabetli kararlar verdiği görülmektedir. Hem dava yolunun uzun süreçlerinden arınmış hem de ticari olarak daha hızlı sonuç alınabilecek olan bu kanun yolu ülkemizde de uygulanmaktadır.

 

Uluslararası Deniz Hukuku

 

Uluslararası deniz hukuku, denizlerdeki faaliyetlerle ilgili kuralların ve düzenlemelerin belirlenmesine ve yürütülmesine ilişkin disiplindir. Bu disiplin, uluslararası deniz taşımacılığı, devletlerin denizlerdeki hakları, sınırlandırmaları, yükümlülükleri, deniz güvenliği, çevre koruma, ticaret, balıkçılık ve diğer faaliyetlerle ilgili konuları kapsar. Uluslararası deniz hukuku, uluslararası toplumun ve devletlerin kabul ettiği hukuk ilkeleri, anlaşmalar, protokoller ve yargı kararlarından oluşan bir sistemdir.

 

Uluslararası deniz hukuku, dünya genelindeki tüm denizlerin okyanusların ve diğer su yollarının kullanımı ve yönetimiyle ilgili düzenlemeleri belirleyen bir hukuk disiplinidir. Bu nedenle, deniz hukuku, sadece devletlerin ve vatandaşların denizlerle ilgili faaliyetlerine değil, aynı zamanda gemi işletmecilerinin, denizcilik endüstrisi çalışanlarının, limanlar ve deniz ticareti ile ilgili diğer tarafların faaliyetlerine de ilişkin kurallar içerir.

 

Bunlarla birlikte deniz hukuku sözleşmeleri bu disiplin için ayrıca bir hususiyete sahiptir. Gemi Kiralama Sözleşmeleri (Charter Party) en önemli deniz hukuku sözleşmelerinden birisidir. Standart formlara bağlı olan bu sözleşmeler somut olaya göre revize edilirken BIMCO gibi köklü organizasyonların güncel koşullara ilişkin ekledikleri maddelerden de yararlanmak gerekir. Armatör, kiralayan, alt kiracılar arasında doğabilecek ihtilafların uluslararası deniz hukuku avukatlarının görüşü ile sözleşme uyarınca değerlendirilmesi uzun yargılama süreçleri yerine ticaretin yürümesi odaklı çözümler bulmanızı sağlar.

 

Uluslararası deniz hukuku alanında uzmanlaşmış ve bu alanda deneyim sahibi olan avukatların müvekkillerine, gemi satışları ve satın alımları, yük taşımacılığı, liman yönetimi, sigorta, , deniz kazaları, gemi adamı alacakları ve diğer deniz hukuku konularında hukuki danışmanlık ve temsil hizmeti sunabilmesidir. Deniz hukuku, çeşitli uluslararası anlaşmalar ve düzenlemeler tarafından yönetildiği için, uluslararası deniz hukuku avukatlarının uluslararası hukuk ve farklı ülkelerin hukuk sistemleri hakkında bilgi sahibi olmaları da gereklidir.

 

Bu alanlarda alanında uzmanlaşmış ve her türlü teknik ve hukuki desteği verebilecek olan ekimizin vermiş olduğu başlıca hizmetler de aşağıda sıralanmıştır:

- Gemi ve yat inşası sözleşmelerinin hazırlanması,

- Gemi ve yat alım- satımı,

- Deniz finansmanı,

- Deniz sigortaları (PnI ve HnM) alanında doğan ihtilaflara yönelik danışmanlık faaliyetleri ve sigortaların yenilenme sürecini yürütmek,

- Gemi Kiralama Sözleşmelerinin (Charter Party) hazırlanması ve sözleşmelerden kaynaklı ihtilaflar,

- Taşımacılık sözleşmelerinin hazırlanması ve sözleşmelerden kaynaklı ihtilaflar,

- Konşimentodan kaynaklanan ihtilaflar,

- Gemi adamı uyuşmazlıkları ve davaları,

- Çatmadan kaynaklı tazminat sorumlulukları,

- Seferden men kararlarının alınması ve icrası,

- Müşterek avarya,

- Yakıt alacaklarının tahsili,

- Spesifikasyon dışı yakıtlar,

- Gemi tescil ve terkin işlemleri,

- Gemi haczi ve gemi finansman,

- Her türlü lojistik sözleşmelerin hazırlanması, yorumlanması ve ihtilafların çözülmesi.